BV ung bướu TP.HCM: Ứng dụng nhiều kỹ thuật mới

Thứ tư, 06/06/2012, 10:38 GMT+7

Với lượng bệnh nhân mắc bệnh ung thư và số ca tử vong do ung thư tăng đột biến trong vài năm trở lại đây, ung thư được xem là căn bệnh của xã hội thời hiện đại. Tại VN, hàng năm có khoảng 100.000 - 150.000 trường hợp mới mắc ung thư và khoảng 70.000 người chết do ung thư. Là bệnh viện đầu ngành trong điều trị ung thư ở khu vực phía nam, những năm gần đây, BV ung bướu TP.HCM đã có chuyển biến rõ rệt trong ứng dụng tiến bộ kỹ thuật và đầu tư nhiều trang thiết bị mới phục vụ chẩn đoán và điều trị.

BS. Đặng Huy Quốc Thịnh, PGĐ bệnh viện cho biết: phẫu trị, hóa trị và xạ trị là 3 liệu pháp chuẩn trong điều trị ung thư. Chúng càng phát huy tác dụng khi phối hợp với nhau theo hướng đa mô thức:

Phẫu trị

- Dao siêu âm: là phương tiện phẫu thuật rất hiệu quả. Trước đây, với loại dao bằng thép, khi rạch da chảy máu tới đâu, kỹ thuật viên sẽ kẹp và cột lại để cầm máu. Nhưng với dao siêu âm, mũi dao rạch tới đâu sẽ cầm máu ngay. Ưu điểm của cắt đốt bằng dao siêu âm là hạn chế chảy máu, tiết kiệm thời gian phẫu thuật và nằm viện. Ví dụ với phẫu thuật tuyến giáp, trước đây phải tốn 1,5 - 2 giờ thì nay chỉ còn khoảng 45 phút. Hậu phẫu nhẹ nhàng, vùng mổ không bị phù nề, dịch không còn tụ nhiều ở vết mổ. Giảm thời gian nằm viện từ 5 - 7 ngày xuống còn 1 - 2 ngày.

- Phẫu thuật nội soi mặc dù đã khá phổ biến song BV ung bướu TP.HCM chỉ mới áp dụng trong 2 năm gần đây do ung thư là bệnh rất đặc thù. Ví dụ trong bướu tuyến giáp, kỹ thuật nội soi tránh cho người bệnh vết sẹo dài trên cổ nhưng chỉ áp dụng khi bướu nhỏ, còn bướu to hoặc ung thư thì phải mổ mở.

Phẫu thuật nội soi hiện đã được triển khai cho các ung thư phụ khoa như tử cung, buồng trứng, mới đây là đường tiêu hóa, bướu giáp, đại trực tràng, tiến tới cắt bướu cho các ung thư trong lồng ngực.

- Bên cạnh các kỹ thuật mới, BV đã tiến tới hoàn thiện các chi tiết trong phẫu thuật như phẫu thuật bảo tồn và tạo hình tuyến vú sau đoạn nhũ trong ung thư vú. Đây cũng là đơn vị đầu tiên trong cả nước thực hiện kỹ thuật này giúp các bệnh nhân ung thư vú giảm mặc cảm và tăng cường thẩm mỹ.

- Áp dụng phẫu thuật cắt lạnh: trong một số trường hợp khó chẩn đoán, bệnh nhân sẽ được phẫu thuật cắt bỏ khối bướu, sau đó đem đi sinh thiết. Khối bướu sẽ được làm đông lạnh tức thời, sau đó cắt lát và soi trên kính hiển vi. Lúc này các phẫu thuật viên sẽ chờ, nếu kết quả lành tính sẽ đóng vết mổ, nếu ác tính, phẫu thuật viên sẽ tiếp tục cắt triệt để hơn. Phương pháp này sẽ giúp bệnh nhân không phải chịu hai cuộc mổ như trước.

Tiến bộ trong xạ trị?

Điều trị tia xạ có nhiều tiến bộ với những kỹ thuật tia xạ mới ra đời như tia xạ bằng máy gia tốc, tia xạ điều biến liều, tia xạ thu nhỏ trường chiếu (tia xạ một phần). Các kỹ thuật này vừa đạt được độ chính xác cao trong điều trị vừa giảm được các tác dụng không mong muốn do tia xạ gây ra.

Bệnh viện vừa đưa vào vận hành thêm 2 máy xạ trị gia tốc thế hệ mới, nâng tổng số máy xạ trị ngoài lên 5 máy (gồm 4 máy gia tốc và 1 máy Cobalt), nâng tổng số bệnh nhân xạ trị mỗi ngày từ 350 - 400 lên 600 - 650 bệnh nhân. Với tổng số 5 máy xạ trị ngoài và 3 máy xạ trị trong, BV ung bướu TP.HCM là cơ sở điều trị ung thư có số máy xạ trị nhiều nhất cả nước.

Y học hạt nhân được ứng dụng rất nhiều trong điều trị ung thư, ở BV ung bướu TP.HCM, kỹ thuật này được ứng dụng ra sao?

Bệnh viện mới đầu tư máy Spect thế hệ mới nhất dùng để xạ hình xương (đánh giá tình trạng di căn xương) và điều trị ung thư tuyến giáp bằng Iod 131. Trước đây để thực hiện kỹ thuật này, chúng tôi phải chuyển bệnh nhân sang BV Chợ Rẫy. Sau 2 năm đầu tư, chúng tôi đã điều trị cho 12.000 lượt bệnh nhân. Khoa y học hạt nhân của BV ung bướu TP.HCM đã trở thành nơi thực hiện xạ hình xương và điều trị ung thư tuyến giáp nhiều nhất cả nước. Mặc dù đã hoạt động hết công suất song bệnh nhân vẫn phải chờ đợi 2 - 3 tuần. Vì vậy để đáp ứng nhu cầu điều trị, giảm thời gian chờ đợi, sắp tới bệnh viện sẽ đầu tư thêm một máy Spect nữa.

Trước đây, để điều trị cho bệnh nhân bướu máu và sẹo lồi chúng tôi sử dụng miếng dán đồng vị phóng xạ P32. Phương pháp này đã bộc lộ một số nhược điểm vì vậy hiện nay bệnh viện đã ngưng sử dụng và chuẩn bị thay thế bằng 2 máy laser mới.

Hóa trị?

Tin vui là hiện nay hầu hết tất cả các loại thuốc điều trị ung thư mà các nước tiên tiến có thì ở VN cũng có, nhiều thuốc hóa trị mới ra đời, các thuốc nội tiết mới, các kháng thể đơn dòng, thuốc nhắm trúng đích phân tử. Ưu điểm của loại thuốc này là giảm tổn thương các tế bào lành.

Bác sĩ có thể giải thích thêm về phương pháp dùng thuốc nhắm trúng đích?

Để có thể sử dụng loại thuốc nhắm trúng đích, người bệnh cần được xét nghiệm sinh học phân tử để xác định gen gây rối loạn sẽ sử dụng loại thuốc nhắm trúng đích, có nghĩa là nhắm thẳng vào cội nguồn của gen bị xáo trộn, như vậy sẽ giảm được tái phát và di căn xa, cũng như giảm tác dụng phụ của thuốc. Tuy nhiên thuốc này rất đắt tiền, khoảng 600 - 700 triệu đồng cho các bước điều trị.

Do vậy, hiện nay phần lớn bệnh nhân vẫn chỉ điều trị bằng các loại thuốc hóa trị chung cho toàn cơ thể, nghĩa là sẽ đánh cả vào những mô lành.

Kỹ thuật sinh học phân tử đang được ứng dụng nhiều tại các nước phát triển, ở VN thì sao thưa bác sĩ?

Ung thư là bệnh của gen khi bị các yếu tố môi trường như khói, phóng xạ, hay chất kích thích tác động sẽ gây những tổn thương cho DNA, từ đó khiến các tế bào phát triển không thể kiểm soát. Khi đã hiểu được cơ chế rối loạn tế bào thì việc đầu tư xét nghiệm sinh học phân tử là rất cần thiết. Đây là kỹ thuật mà chúng tôi đang chú trọng đầu tư.

Xét nghiệm sinh học phân tử là phân tích khối u sau khi phẫu thuật để tìm ra những khiếm khuyết của gen dẫn tới căn bệnh. Thông tin thu được sau đó sẽ được sử dụng để lựa chọn biện pháp điều trị có khả năng cho hiệu quả cao nhất. Hiệu quả là vậy, song chi phí xét nghiệm hiện vẫn còn cao, khoảng 2 - 3 triệu đồng. Thế nhưng, không phải ai sau khi làm xét nghiệm sinh học phân tử đều cần điều trị bằng thuốc nhắm trúng đích. Vì vậy để lựa chọn phương pháp điều trị tối ưu và phù hợp, trước khi điều trị bác sĩ sẽ trao đổi với bệnh nhân.

Trong lĩnh vực chẩn đoán bệnh?

Để nâng cao khả năng chẩn đoán sớm bệnh ung thư, phát hiện sớm các di căn xa và nâng cao hiệu quả điều trị, chúng tôi đã phát triển kỹ thuật nội soi chẩn đoán, đầu tư thêm nhiều trang thiết bị mới như máy chụp cộng hưởng từ (MRI) 1,5 tesla (đơn vị từ trường) thế hệ mới nhất, máy CT. Sắp tới sẽ đầu tư thêm máy PET, các thiết bị chẩn đoán sinh học phân tử...

NAM PHƯƠNG